Z okazji 100-lecia Niepodległości Polski w Surminach uczczono pamięć Jana Sadowskiego (ps. Blady), żołnierza AK i WiN, który zginął pod tą miejscowością w sierpniu 1950 roku. Szeroko ten fakt został opisany przez Krystynę Pasiuk w monografii Grabowo (Wilno 2013) oraz w książce Ostatni „leśni” Suwalszczyzny. Oddział „Bladego”-Burdyna (Sejny 2002). Niżej publikujemy fragment. (więcej…)
Czytam dalej »Kategoria: Historia
Historia
Chcielibyśmy przypominieć wydarzenia tamtej nocy i ich następstwa….
W nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. na terenie ówczesnego państwa niemieckiego, bojówki nazistowskie zorganizowały masowe napady na sklepy, domy, świątynie oraz cmentarze żydowskie. Zabito ok. 90 Żydów, a 35 tysięcy wysłano do obozów koncentracyjnych. Od szkła wybitych szyb dzień ten przeszedł do historii jako „Noc kryształowa”. Z tej okazji chcielibyśmy przypomnieć wydarzenia tamtej nocy i ich następstwa, które miały miejsce w Gołdapi. (więcej…)
Czytam dalej »Z naszego archiwum: Gołdap w pierwszych dekadach powojennych
Warto między innymi jest zwrócić uwagę na dach wieży kościoła (obecnie NMP MK) oraz na ulicę Górną. (więcej…)
Czytam dalej »Nie zapominajmy o dawnych mieszkańcach tej ziemi
Bardzo pięknym gestem jest sprzątanie zapomnianych grobów na cmentarzach komunalnych, mimo to nie zapominajmy o tych, którzy tworzyli historię powiatu gołdapskiego i których groby znajdują się na kilkudziesięciu cmentarzykach. (więcej…)
Czytam dalej »Urodził się w Kowalkach, ale należy do najbardziej znaczących postaci kultury mazurskiej
Dziś okrągła 210. rocznica urodzin Marcina Giersza – urodzonego w 1808 roku w Kowalkach nauczyciela i wydawcy (chrzczonego w kościele w Grabowie), redaktora „Gazety Leckiej” i „Kalendarza Królewsko-Pruskiego Ewangielickiego” (tytuł oryginalny). Postać coraz bardziej doceniana przez badaczy kultury mazurskiej. (więcej…)
Czytam dalej »Z naszego archiwum: Pierwsze wybory samorządowe w Gołdapi
Pierwsze wybory samorządowe w Gołdapi poprzedzone były nie tylko burzliwą kampanią wyborczą ale również bardzo długim strajkiem w Rominckim Kombinacie Rolnym. Odbyły się w całej Polsce 27 maja 1990 roku. Frekwencja nie była duża, bo głosowało w naszym kraju 42 proc. obywateli uprawnionych do głosowania. (więcej…)
Czytam dalej »Inni napisali: „Bezpieka przeoczyła radio”. Tak kobiety z Gołdapi ograły SB”
Na portalu superhistoria.pl znajdziemy wspomnienie Anny Urbanowicz, działaczki antykomunistycznej opozycji internowanej w Gołdapi. (więcej…)
Czytam dalej »I razem z kilkudziesięcioma kolegami los rzucił mnie w te strony…
Rozmawiamy z panem Józefem Zaniewskim, który wraz z kolegami w latach 1963-1964 odbywał służbę zasadniczą w gołdapskim 133. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej jako student WAT. Dało to początek późniejszym spotkaniom grupy byłych kanonierów, stało się również przyczynkiem do powstania publikacji książkowej „O Gołdapiakach” i sympatykach „Gołdapiaków”. (więcej…)
Czytam dalej »To może być „smaczek” dla kolekcjonerów staroci
W Rogalach na starym poniemieckim budynku, stojącym na przeciwko kościoła, wciąż jest umocowana tablica o treści: „Zbiorcza Szkoła Gminna w Baniach Mazurskich. Punk Filialny w Rogalach”. Nad napisem, obowiązujące wtedy godło Polski na tablicy w kształcie elipsy. Polecamy kolekcjonerom z GSH „Archeo”. Tu już prawdziwy eksponat muzealny. (więcej…)
Czytam dalej »Niby zwykła studzienka, ale…
Wczoraj przy tak zwanym „Kukuryku”, czyli zabytkowym, poniemieckim bloku przy Armii Krajowej, przypadkiem natrafiono na ukrytą pod ziemią studzienkę (prawdopodobnie tzw. „burzówkę”). Nie byłoby w tym może nic dziwnego, gdyby nie jej charakterystyczne wnętrze, obudowane cegłami. Natomiast cegły i ścianka są czyściutkie, bez zacieków i pajęczyn. (więcej…)
Czytam dalej »Alfred Partikel – malarz z Gołdapi – piewca mazurskiego krajobrazu
Szukając różnych informacji o Gołdapi, odkryłem niedawno, iż jednym z najważniejszych interpretatorów krajobrazu wschodnich Mazur przed II wojną światową był niemiecki malarz Alfred Partikel urodzony w 1888 r. w Gołdapi. Dorastał w Żytkiejmach, średnią szkołę ukończył w Insterburgu (obecnie Czerniachowsk), a malarstwo studiował w Królewcu, Monachium i Waimarze. Po studiach mieszkał i pracował w Berlinie i Ahrenshoop na północy Niemiec nad brzegiem Bałtyku. (więcej…)
Czytam dalej »W niedzielę w gołdapskiej konkatedrze odsłonięcie tablicy upamiętniającej kapelana internowanych kobiet
Około czterdziestu przedstawicielek stowarzyszenia kobiet internowanych w Gołdapi w stanie wojennym, w niedzielę 22 lipca około 8.30, złoży wiązankę na grobie ś.p. księdza Aleksandra Smędzika (na cmentarzu przy ulicy Gumbińskiej). O 10.00 w gołdapskiej konkatedrze NMP MK będzie miała miejsce msza święta. (więcej…)
Czytam dalej »Z naszego archiwum: Od Gwardii do Rominty
Nawiązując do siedemdziesięciolecia gołdapskiej klubowej piłki nożnej, przypominamy kilkanaście archiwalnych zdjęć związanych z naszymi drużynami. Począwszy od zdjęcia Gwardii, zakończywszy na spotkaniu byłych piłkarzy Cresovii i Rominty, którzy z inicjatywy Gołdapskiej Rady Sportu spotkali się w 2003 roku na naszym stadionie. (więcej…)
Czytam dalej »200 lat powiatu gołdapskiego – jak tuż po II wojnie kształtowała się północna granica
W roku 2018 mija 200 lat od powstania powiatu gołdapskiego, który był jednocześnie przez lata tyglem narodowościowym. Różne były losy mieszkańców tej ziemi, na której długo ścierały się wpływy ludności niemieckiej, polskiej i litewskiej. Mimo to najbardziej istotna zmiana nastąpiła wraz zakończeniem II wojny światowej. Pisze o tym Jarosław Słoma w artykule, który zamieszczamy niżej. (więcej…)
Czytam dalej »Podstrefa zostanie wyłączona ze strefy uzdrowiskowej
Zwykle nadzwyczajne sesje Rady Miejskiej nie trwają długo; przeciwieństwem była dzisiejsza, podczas której ponad godzinę burzliwie dyskutowano nad istotną zmianą w statucie uzdrowiska. Temat niezwykle ważny, zwłaszcza dla przedsiębiorców funkcjonujących (i zamierzających się rozwijać) w gołdapskiej podstrefie SSSE. (więcej…)
Czytam dalej »Mazurska piramida i Pruskie Ateny
Odżył temat piramidy w Rapie w związku z ogłoszonym przetargiem na jej restaurację, dlatego przypominamy historię tego, jedynego w swoim rodzaju, zabytku. Jest to tekst Jarosława Słomy z książki „Mazurska piramida i Pruskie Ateny”. Część zamieszczonych fotografii pochodzi z dodatku do czasopisma dawnych mieszkańców Prus Wschodnich – „Heimatbrief”. Rysunki wykonali – Jacek Morzy i Zbigniew Mieruński (to efekt pomiarów sprzed kilku lat przy pomocy sprzętu specjalistycznego). (więcej…)
Czytam dalej »Ogłoszono przetarg na restaurację piramidy w Rapie
Stan piramidy w Rapie od lat wzbudza emocje. Niedawno specjaliści robili skanowanie obiektu. Mimo to wciąż był problem z pozyskaniem środków na jego restaurację. I oto niespodzianka – Nadleśnictwo Czerwony Dwór, na którego terenie stoi zabytek, ogłasza przetarg na restaurację obiektu. Więcej na informacji na ten temat znajdziemy pod linkiem: https://olsztyn.onet.pl/przetarg-na-restauracje-piramidy-w-rapie/k3z2r40 (więcej…)
Czytam dalej »448. rocznica urodzin Gołdapi
14 maja 1570 roku na zamku w Królewcu książę Albrecht Hochenzollern, pierwszy świecki władca Prus Książęcych, były wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego, lennik króla polskiego, „książę w Prusiech” nadał prawa miejskie Gołdapi (zawarte w przywileju miejskim) oraz wilkierz. (więcej…)
Czytam dalej »Kolejna godna pochwały inicjatywa GSH „Archeo”
Gołdapskie Stowarzyszenie Historyczne „Archeo” należy do tych organizacji pozarządowych, której członkowie działają nie tylko „na papierze”. Część z nich to kolekcjonerzy poszukujący artefaktów związanych z przeszłością ziemi gołdapskiej. Od pewnego czasu większość uczestniczy w działaniach na rzecz ochrony dziedzictwa. Kolejnym była sobotnia akcja związana z uporządkowaniem dwóch cmentarzy przedwojennych w Łobodach. (więcej…)
Czytam dalej »Historia: O burmistrzu Gołdapi w czasie wojny ze Szwecją
Nasz primaaprilisowy żart stał się jednocześnie pretekstem, by przypomnieć fragment historii Gołdapi z lat 1654 – 1660 w czasie wojny Szwecji z Polską. Jednym z bohaterów był ówczesny burmistrz Gołdapi Dullo, potraktowany okrutnie przez Tatarów. (więcej…)
Czytam dalej »