We wtorek W łódzkim kinie „Kinematograf” odbędzie się pokaz filmów gołdapianina Józefa Romasza, wielokrotnie nagradzanego filmowca i wykładowcy sztuki operatorskiej na łódzkiej „Filmówce”.
Wśród filmów dokument „Dom Marka”, który zebrał kilka lat temu dobre recenzje i był kilkakrotnie prezentowany w TVP „Polonia”. Drugim prezentowanym filmem będzie „Krymskie źródło” zrealizowane wespół z Jackiem Łęskim i Jackiem Schmdtem. Film na czasie, bo tematyką jest problem Tatarów krymskich. „Krymskie źródło” prdzentowane było m.in. na kanale „Planette”.
Więcej informacji o gołdapskiej grupie „Dom Marka” znajdziemy pod linkiem:
Niżej tekst o grupie „Dom Marka” z wydanej przez Wydawnictwo „Wiedza Powszechna” książki „Grupy literackie w Polsce po 1945 roku”.
DOM MARKA
Gołdap; poł. 1979-VIII 1984.
Grupa poetycko-plastyczna.
Członkowie: Wojciech Marek Darski (od 1982), Małgorzata Dobrowolska (zm. 1985), Robert Dobrowolski, Marek Gołębiowski, Grzegorz Kierowski, Mirosław Słapik, Marek Krzysztof Sobczak (od 1983), Andrzej Sulima-Suryn (od 1982), Zbigniew Tanajewski, oraz plastycy: Andrzej Domański, Jarosław Jasiński, Zbigniew Mieruński, Józef Romasz, Janusz Sławomir Żelazny.
Grupa powstała latem 1979 w Gołdapi z inicjatywy Mirosława Słapika; skupiała młodych poetów i plastyków mieszkających na terenie Mazur i Suwalszczyzny: w Gołdapi, Giżycku, Suwałkach. Grupa początkowo nie miała charakteru literackiego, dążyła jednak do połączenia literatury, plastyki i teatru. Zajmowano się jednocześnie poezją, grafiką, kolażem i happeningiem. Według świadectwa Zbigniewa Fałtynowicza niektóre z realizowanych przez grupę akcji artystycznych („Agresja”, Gołdap, Galeria Twórczości Dziecka 1980; wystawa w Klubie „Relax”, Warszawa, Instytut Wychowania Fizycznego 1981) można zaliczyć do poezji konkretnej. Po przystąpieniu do grupy Wojciecha Marka Darskiego, Andrzeja Sulimy-Suryna i Zbigniewa Tanajewskiego w pracach Domu Marka zaczęła dominować problematyka literacka; w tym czasie do grupy przystąpili też plastycy: Andrzej Domański, Zbigniew Mieruński i Marek Krzysztof Sobczak. Na ten okres (1982-83) przypadają debiuty poetyckie Darskiego i Sulimy Suryna.
Grupa nie sformułowała manifestu artystycznego, opublikowała autoprezentacje o quasi-programowym charakterze. „Warmia i Mazury” (1983 nr 2) cytuje fragment deklaracji grupy, w której stwierdza się, iż stanowiła ona „świadomą opozycję przeciwko nobilitowaniu tzw. twórczości zaangażowanej na wszelkiego rodzaju konkursach i mityngach”. Zdaniem członków Domu Marka – „każda twórczość jest zaangażowana, o ile tą twórczością jest”. Jednocześnie deklarowano „łączenie różnych gatunków sztuki: literatury, plastyki, teatru, a metodą poszukiwań stał się eksperyment poetycko-malarski”.
Grupa organizowała wystawy poezji, grafiki i rysunku (tzw. zdarzenia literackie) m.in. w Galerii „VVV” Klubu Twórców w Giżycku (III 1983), także w Łomży, Suwałkach (Klub Twórców STK), Gołdapi i w Galerii OTA w Olecku, a także w prywatnych mieszkaniach. Patronowano lokalnemu konkursowi poetyckiemu. W 1983 członkowie Domu Marka ogłosili w „Krajobrazach” jedyną wspólną kolumnę wierszy, dla części z nich będącą miejscem debiutu prasowego (wcześniej publikowali swoje utwory jedynie Słapik i Sulima-Suryn). Z. Fałtynowicz oceniając cele grupy pisał: „Nastawienie na przekształcenie się w ruch literacki było jednak widoczne. Wpłynęła na to także miedzy innymi współpraca z grupą innych osób zajmujących się literaturą: z Gołdapi – Małgorzaty Dobrowolskiej i Roberta Dobrowolskiego oraz Marka Borawskiego z Olecka, a także właczenie się Domu Marka w nurt życia literackiego w województwie. Zdaniem Eugeniusza Kurzawy grupa pod koniec swojego istnienia utraciła interdyscyplinarny profil, pozostając lokalną grupą poetycką.
Dom Marka rozpadł się w sierpniu 1984, po czym jego członkowie: Darski, Sobczak i Sulima-Suryn założyli w sierpniu tegoż roku grupę o nazwie – SDS. Kontynuowali tez twórczość poetycką, wydając tomiki wierszy.
