Jurkiszki

Nasza zagadka okazała się łatwa, dość szybko czytelnicy poradzili sobie z jej rozwiązaniem. Tak jak większość z nich typowała, chodziło o wieś Jurkiszki, której nazwę dla utrudnienia zasłoniliśmy na prezentowanej grafice. Grafika pochodzi z jednego ze starszych numerów czasopisma Heimatbrücke.

Widok od strony Botkun

W wydawnictwie „Gołdap i okolice” z 1995 roku znajdziemy taką informację o wsi:
JURKISZKI, niem. Jörkischken, potem Jarkental, po 1945 także Jędrzejów; os. leśna (118 mieszkańców, budynki wielorodzinne, PKS), należąca do sołectwa Botkuny, w płn.-wsch. części gminy Gołdap, w Puszczy Rominckiej, nad Jarką, przy drodze Gołdap – Żytkiejmy. Przy zabudowaniach nadleśnictwa rosną 4 okazale dęby i klon, a przy drodze do nich dąb o charakterystycznym kształcie (wszystkie są pomnikami przyrody).
Była już w 1539-1542 (Gerkischken, Gerkischkeinen), zamieszkała przez 2-3 gosp. W 1734 – 6 włók, 8 chłopów pańszczyźnianych, 1 Salzburczyk.

Widok od strony północnej

W 1753 Jurkiszki sprzedały 10 ton piwa, w 1758 – 10 ton trzech różnych trunków.
W 1780: 51 włók, szkoła, st. strażnik, nauczyciel, pastuch.
W 1895: 322 mieszkańców (321 ewangelików, 1 katolik), 323 ha, 31 budynków mieszkalnych, 72 gospodarstwa domowe, parafia Gołdap, gmina Galwiecie.
W 1939: 335 mieszkańców, 41 gospodarstw rolnych (w tym 19 o pow. 0,5-5 ha), 92 gospodarstwa domowe. Po wojnie – w gm. Jabłońskie, potem gromada Pluszkiejmy. W 1949 był tu tartak i młyn (należący do Nadl. Gołdap).

Sklep

Szkoła

W naszych materiałach obok garści zdjęć (a zachowało się ich niewiele) prezentujemy mapkę sporządzoną na podstawie kolejnego wydawnictwa „Ortsatlas der Dörfer der Rominter Heide” (Atlas okolic Puszczy Rominckiej) autorstwa Wolfganga Rothe.

Powierzchnia 325 ha w 1939 r. Liczba mieszkańców: 335
A Piekarnia
B Szkoła
C Karczma
D Kuźnia
E Leśniczówka
F Sklep spożywczy
G Cmentarze – stary i nowy
H Staw przeciwpożarowy „Czarelus”

1 Lullies Fr. – stolarz
2 Jankowski/Jelonek – piekarz 5 ha
3 Lullies – murarz
4 Lemke/Brix – nauczyciel, 3 ha
5 Waselowski/Bimsch/Chermucksnis/Steinka – pracownicy rolni – bei 6
6 Dzewas Walter – gospodarz 46 ha
7 Lillies sen. – pracownik leśny 1 ha
8 Saborowski – gospodarz 3 ha
9 Josucks – gospodarz 7 ha
10 Kallwait Franz – pracownik leśny 1 ha
11 Kuhnke – szewc
12 Simontowitz – gospodarz 2 ha
13 Batschko – gospodarz 6 ha Pusch/Kilian – pracownicy rolni
14 Freudenhammer/Podlasny(i)/ Omasseit/Klain/Salar
15 Freudenhammer – karczmarz 12 ha
16 Lehnard – kowal
17 Schröder – pracownik leśny 1 ha
18 Lange Heinrich
19 Lange Erich
20 Mehl/Karschkowski – gospodarz 26 ha
21 Ziegler/Gasaner/Gruadat – pracownik leśny
22 Lehmann Franz 2 ha
23 Pakütz – handlarz galanterią i gospodarz 11 ha
24 Offschanka – malarz 1 ha
25 Kossack/Dießmann
26 Paschel – pracownik leśny
27 Dunger – leśniczy 19 ha
28 Hegner – gospodarz 8 ha
29 Günther
30 Wabulat/Chumski/Gielke 1 ha
31 Küssner – gospodarz 15 ha
32 Wowries – gospodarz 12 ha
33 Schikowski
34 Rinus/Wildauer/Koschollek/ Itzaber – pracownicy rolni
35 Dzewas Fritz – kupiec
36 Zöllner/Kampenhagen
38 Nawrotzki (Faltin)
39 Wenahöfer 1 ha
40 Schaudinn
41 Schwill
42 Wiemer/Westermann – dzierżawca 8 ha.
43 Waschuleswki – handlarz bydłem
44 Zimmermann – pracownik leśny
45 Hoffmann – gospodarz 12 ha
46 Peschel
47 Lessinski
48 Albrecht/Bartel 2 ha
49 Schachner Bruno
50 Pilzecker – gospodarz 18 ha
51 Nießwandt – gospodarz 18 ha
52 Rinus Hermann
53 Dzewas Ed./Schmidt
54 Albrecht, Christian – gospodarz 6 ha
55 Kumski (Chumski) – pracownik rolny

Na współczesnym zdjęciu satelitarnym widzimy, że z dawnej wsi pozostało niewiele. Intensywniejsza zabudowa to powstałe w latach osiedle nadleśnictwa. Pozostał charakterystyczny układ dróg łączących osady, z których część do dziś wykorzystywana jest jako drogi leśne.