Jak prowadzić legalne termomodernizacje budynków? (cz. II)

JAK PLANOWAĆ PRACE?
1. Wykonanie ekspertyzy ornitologicznej.
Brzmi poważnie, ale nie jest żadnym wysiłkiem dla prowadzących inwestycję. Pośród licznych zgód, uzgodnień, zezwoleń i certyfikatów, jakie należy przygotować w toku planowania inwestycji, ekspertyza ornitologiczna nie wymaga żadnego nakładu pracy.
Ornitolog z odpowiednimi uprawnieniami pomoże w zaplanowaniu harmonogramu prac i doradzi najbardziej korzystne rozwiązania. Ptaki w budynkach wcale nie blokują postępu inwestycji. W całej Polsce już w wielu miastach spółdzielnie mieszkaniowe współpracują na stałe z ornitologami lub organizacjami zajmującymi się ochroną przyrody. Ekspertyza powinna być wykonana w sezonie lęgowym poprzedzającym planowane inwestycje. (najlepiej na początku czerwca – już teraz jeśli planowane są prace w sezonie 2017) Jeśli prace już ruszyły, tym bardziej natychmiast należy skontaktować się z ornitologiem.

2. Uzyskanie pozwoleń na niszczenie siedlisk.
Jeśli prace muszą odbywać się w sezonie lęgowym (od marca do sierpnia), a w budynku obserwowano wcześniej ptaki, wymagana jest zgoda Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na czasowe zniszczenie siedlisk ptaków chronionych. Dopiero po uzyskaniu takiej zgody, można zabezpieczać te miejsca. Jeśli miejsca gniazdowania ptaków mają być zniszczone na stałe (np. znikną otwory pod parapetami, między płytami, za rynnami…) wówczas należy uzyskać zgodę RDOŚ na stałe zniszczenie siedlisk ptaków chronionych. Instytucja wyznaczy też sposób rekompensaty – stworzenie zastępczych miejsc lęgowych dla ptaków (najczęściej będzie to montaż budek lęgowych).
3. Po uzyskaniu zgody RDOŚ można likwidować miejsca gniazdowania ptaków. Zgodnie z prawem, może być to prowadzone między 16 października, a 28 lutego.

4. Tuż przed rozpoczęciem prac remontowych / termoizolacyjnych warto jeszcze raz wykonać ekspertyzę ornitologiczną.
Proste rozwiązanie dla inwestorów i korzyść dla wszystkich.
Warto wieszać budki!
Zamontowane na budynkach ( i na sąsiadujących drzewach) nie zrekompensują w 100% utraconych przez ptaki siedlisk, ale jest to rozwiązanie tanie i nie wymaga od inwestorów dużego nakładu pracy. Ptaki natomiast mogą spokojnie wrócić na „swój teren” i założyć rodzinę!
(To ważne. Pary Jerzyków – które łączą się ze sobą na całe życie – wracają każdej wiosny w te same miejsca lęgów. Jeśli te zniknęły, szukają czasem nowych miejsc nawet kilka lat, a w tym okresie nie odbywają lęgów.)

PODSTAWA PRAWNA
Osoba, która zabija, uśmierca zwierzę albo znęca się nad nim, podlega karze grzywny i karze ograniczenia lub pozbawienia wolności. Wszystkie gatunki ptaków zajmujących budynki są chronione. „W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną ścisłą zakazuje się ich zabijania, okaleczania, chwytania, niszczenia ich jaj, postaci młodocianych, siedlisk i ostoi, niszczenia ich gniazd, legowisk, zimowisk i innych schronień, wybierania jaj, umyślnego płoszenia i niepokojenia oraz przemieszczania z miejsc regularnego przebywania w inne miejsca…”

Kary i szczegóły:
I. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (art.6 ust1 / art. 34a ust. 1 i 3 / art.35 ust. 4 i5 )
I. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (art.22 pkt.1 / art.30 ust.7 pkt 2 / art. 35 ust.1 pkt.1 / art.50 ust.1 pkt.2 / art. 90)
III. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (§1 pkt.1 lit a i pkt.2 / § 2 / § 6 pkt. 1,3,4,5,6,11 i 13 / §7 pkt.2)
IV. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (art. 4 ust.1 / art. 127 pkt. 2 lit. E / art. 132 / art. 56 / art. 60 ust. 1i2)
V. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (art. 75 ust. 1,3 i 4 / art. 323 ust. 1 i 2 / art. 362 ust. 1 pkt.1i2, ust. 2 pkt. 1, 1a, 2 / art. 364 i 366 / art. 360 pkt.1 i art.361)
VII Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (art. 7 ust. 1 / art.9 ust. 1, 2 pkt. 1i 2 / art. 11 ust. 1 i 3 / art. 12 ust. 1 i 2 / art. 15 ust. 1, art. 16 pkt 1, art.22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 i 4)
VII. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks Karny (art. 181 § 1-5 / art. 9 § 1- 3 / art. 231 § 1)
CO MOŻEMY ROBIĆ, GDY ŁAMANE JEST PRAWO?
Reagować!
W wielu przypadkach, zaniedbania prowadzą do zamurowania żywych piskląt lub ptaków dorosłych w otworach budynków.
Jeśli pozostaniemy obojętni, nasze wnuki będą słuchały ptaków już tylko z aplikacji mobilnych.

Trwa sezon lęgowy (marzec – sierpień), a na budynku – gdzie obserwowaliśmy wcześniej ptaki – prowadzone są termoizolacje:

a. jeśli stwierdzimy, że ptaki gniazdują w budynku, należy ocenić, czy prace będą miały wpływ na ich lęgi. (prace w okolicy gniazd, zasłonięte wloty do gniazd, rusztowania rozstawione na poziomie gniazd. Jeśli uznamy, że istnieje zagrożenie – warto jest mieć dowód na gniazdowanie ptaków (zdjęcia, film),

b. zwracamy się o pomoc do lokalnej organizacji zajmującej się ochroną przyrody,

c. jeśli termoizolacja rzeczywiście może zagrażać ptakom, kontaktujemy się z właścicielem budynku lub kierownikiem budowy (dane powinny widnieć na żółtej tablicy informacyjnej), przedstawiamy sprawę i odpowiednie przepisy prawa. Pytamy o opinię ornitologa stwierdzająca obecność lub brak ptaków w budynkach,

d. jeśli sytuacja jest pilna (złamane prawo i prace wchodzą we fragmenty ścian zajęte przez ptaki), prosimy o wstrzymanie prac do momentu rozwiązania problemu. Jeśli właściciel lub administracja budynku odmawiają, kontaktujemy się z Policją lub Strażą Miejską, które powinny wstrzymać prace,

e. jeśli Policja i Straż Miejsca odmówią pomocy, należy skontaktować się z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, który ma obowiązek wstrzymać prace w takim wypadku. Równolegle do PINB wysyłamy pismo z opisem i sytuacji. Jego kopię ślemy również do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska,

f. po zatrzymaniu prac, wspólnie można ustalić dalszy harmonogram działań. Zazwyczaj jest wiele sposobów dostosowania prac do trwającego sezonu lęgowego. Wspólnie z zarządcą budynku, ornitologiem lub organizacją zajmującą się ochroną ptaków, należy wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie dla wszystkich stron, Ustalenia spisujemy w formie notatki, pod którą podpisują się wszystkie strony (administracja, osoba zgłaszająca interwencję lub ornitolog). Notatka powinna być przesłana do organu, który wstrzymał prace oraz do RDOŚ.

Zazwyczaj, interwencje takie udaje się rozwiązać bez blokowania prac, jedynie poprzez modyfikację prac i kolejności poszczególnych etapów .

Opis przykładowej interwencji: http://plamkamazurka.blox.pl/2016/05/Interwencja-czyli-reagujcie-na-takie-sytuacje-od.html

Udany przykład współpracy ze spółdzielnią mieszkaniową w Sopocie: http://www.jestemnaptak.pl/polecamy/dla-ludzi-i-i-dla-ptakow
Tekst powstał na podstawie tekstów ze strony www.jestemnapTAK.pl, oraz broszury „Ochrona ptaków gniazdujących w budynkach” Towarzystwa Przyrodniczego BOCIAN (www.bocian.org.pl).

Fot u góry. Aleksandra Trzaska

Autorka cyklu zdjęć: Renata Markowska, Fundacja Noga w Łapę