23 listopada 2014 r. została otwarta nowa ścieżka historyczna „Dziedzictwo kulturowe Żytkiejm”. Ścieżka powstała z inicjatywy mieszkańców wsi, dzięki dotacji otrzymanej przez Urząd Gminy Dubeninki dla Sołectwa Żytkiejmy w ramach konkursu „Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla”.
Projekt realizowany był przez Grupę Odnowy Wsi, a jego koordynatorem był Stanisław Kosiński. Żytkiejmy to wieś przygraniczna o ciekawej historii, przed wojną będąca największą po Gołdapi miejscowością w powiecie, liczącą 2 tysiące mieszkańców.
We wsi działały m.in. hotele, gospody, młyny, tartaki, cegielnia, szpital, parafia, szkoła prywatna i powszechna, dworzec kolejowy oraz nadleśnictwo. Mimo upływu lat wiele obiektów przetrwało do czasów obecnych.W uroczystym podsumowaniu projektu udział wzięło około 50 mieszkańców Żytkiejm i okolic. Główną tablicę informacyjną stojącą na Placu Wolności odsłonili: wójt Gminy Dubeninki – Ryszard Zieliński, lider Grupy Odnowy Wsi – sołtys Marian Czarniewski oraz autorka ścieżki – Anna Naruszewicz. Na terenie miejscowości ustawionych zostało 10 tablic przystankowych z opisami obiektów i przedwojennymi zdjęciami. Ścieżka prowadzi m.in. do dawnego Hotelu św. Huberta, młyna z podziemną rzeką, dawnej stacji kolejowej, czy zabytkowego cmentarza z pierwszej wojny światowej.
Po odsłonięciu tablicy głównej zgromadzeni goście udali się do Świetlicy Wiejskiej, gdzie Teresa Rydzewska – przedstawicielka Grupy Odnowy Wsi opowiedziała o poszczególnych etapach realizacji całego zadania, a Anna Naruszewicz przybliżyła historię Żytkiejm, omówiła obiekty znajdujące się na ścieżce oraz przeprowadziła quiz „Żytkiejmy na starej fotografii”.Warto podkreślić, że swój wkład w projekt miało wielu mieszkańców sołectwa. Ostateczny kształt ścieżki poprzedzony był licznymi spotkaniami i konsultacjami. Starsi mieszkańcy dzielili się wspomnieniami i przynosili dawne zdjęcia.
Spora grupa pracowała też przy montażu tablic, porządkowaniu terenu oraz sadzeniu tui. Wszystkim tym osobom serdecznie dziękujemy! Integralną częścią projektu było także opracowanie aktualizacji Planu Odnowy Miejscowości na lata 2014-2021, które wspólnymi siłami wykonali mieszkańcy oraz przedstawiciele tutejszych instytucji i organizacji pozarządowych. W rezultacie Żytkiejmy nie tylko wzbogaciły się o ścieżkę historyczną, ale także zintegrowały i zaktywizowały społeczeństwo, o czym najlepiej świadczy frekwencja na spotkaniach i zainteresowanie całą inicjatywą.
Projekt „Ścieżka historyczna Dziedzictwo kulturowe Żytkiejm sposobem na aktywizację mieszkańców” został zrealizowany w ramach Programu Odnowy Wsi Województwa Warmińsko-Mazurskiego „Wieś Warmii, Mazur i Powiśla miejscem, w którym warto żyć…” przy wsparciu finansowym Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz dzięki wsparciu Gminy Dubeninki.
(an)
Więcej zdjęć z realizacji projektu znajduje się pod linkiem:http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/puszczyrominckiej/aktualnosci-sciezka_historyczna_dziedzictwo_kulturowe_zytkiejm_otwarta.html
