Na co dzień większość osób nie zastanawia się nad rozporządzeniem swoim majątkiem na wypadek śmierci. W takie sytuacji, gdy istnieje rychła obawa śmierci spadkodawca decyduje się na testament ustny.
Jakie są rodzaje testamentów?
Kodeks cywilny wyróżnia kilka sposobów sporządzenia testamentu, takich jak:
- testament odręczny (holograficzny) – to testament w całości napisany pismem ręcznym przez spadkodawcę i przez niego podpisany,
- testament notarialny – to testament sporządzony w formie aktu notarialnego,
- testament allgoraficzny – to testament, w którym spadkodawca oświadcza ostatnią wolę ustnie w obecności urzędnika i dwóch świadków, a następnie jest ona spisywana w protokole i podpisana,
- testament ustny – to testament, gdy spadkobierca obawiając się rychłej śmierci oświadcza ostatnią wolę w obecności trzech świadków,
- testament podróżny – to testament sporządzany podczas podróży statkiem morskim lub powietrznym,
- testament wojskowy.
Testament odręczny, notarialny i allograficzny są testamentami zwykłymi, które można sporządzić w każdym czasie, bez spełniania dodatkowych warunków.
Testament ustny, podróżny oraz wojskowy są testamentami szczególnymi i można je sporządzić tylko w ściśle określonych warunkach.
Podkreślić należy, że każdy testament ma taką samą moc prawną.
Testament ustny – czym jest?
Testament ustny sporządzany jest w obawie rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.
Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie.
W wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.
Świadkowie testamentów ustnych
Ważność testamentu ustnego zależy od złożenia przez spadkodawcę oświadczenia swojej ostatniej woli w obecności co najmniej trzech świadków. Czy każdy może być świadkiem testamentu ustnego? Nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu:
- kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych (bo jest niepełnoletni, ubezwłasnowolniony),
- niewidomy, głuchy lub niemy,
- kto nie może czytać i pisać,
- kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
- skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.
Dodatkowo nie może być też świadkiem przy sporządzaniu testamentu ustnego osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Nie mogą być również świadkami:
- małżonek tej osoby,
- jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia,
- osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
Jeśli któraś z tych osób była świadkiem testamentu, to testament ustny jest nieważny. Nie dotyczy to sytuacji, gdy osoba ta była tzw. świadkiem nadliczbowym.
Jeżeli posiadasz wątpliwości czy sporządzony testament ustny jest ważny, skontaktuj się z Kancelaria Adwokacka Warszawa Praga.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649
Grafika: Freepik.com
