Poczucie własnej wartości jest w ostatnich czasach tematem żywej dyskusji w społeczeństwie. Często nie jesteśmy świadomi tego, że nie doceniamy samych siebie, stosujemy zaniżone standardy, mamy za niskie oczekiwania w stosunku do samych siebie i innych. Czy i jak można podnieść swoją samoocenę i poczucie własnej wartości?
Poczucie własnej wartości – czym jest?
Termin poczucie własnej wartości jest różnie definiowany. Najogólniej można przyjąć, że jest to przekonanie wewnętrzne o spełnianiu przez nas wymagań życiowych, naszej przydatności dla świata i wiara we własne umiejętności, cenione wartości. Brak takich przekonań może powodować komplikacje w zakresie prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie oraz radzeniu sobie z wyzwaniami codzienności. Wówczas warto sięgnąć po pomoc psychologiczna Warszawa i spróbować przepracować swoje traumy i błędne przekonania. Odpowiednio dobrana indywidualna lub grupowa terapia są w stanie odbudować poczucie własnej wartości, co przełoży się na poprawę funkcjonowania w życiu rodzinnym, społecznym czy w pracy.
Przyczyny niskiej samooceny. Co wpływa na umniejszanie własnej wartości?
Na niskie poczucie własnej wartości wpływ mają zaburzenia osobowości oraz zdarzenia, których doświadcza człowiek przez całe swoje życie. Najczęściej zaliczane są do nich negatywne doświadczenia w relacjach z osobami najbliższymi w młodym wieku: ciągłe krytykowanie, wzmacniane systematycznym karaniem, zawyżone standardy i oczekiwania rodziców względem dzieci, niespełnianie wymagań i standardów grupy rówieśniczej czy długotrwałe obcowanie z cierpieniem i narażenie na ciężki stres. Mimo takich doświadczeń możliwe jest jednak – za sprawą odpowiednich ćwiczeń, czasem również psychoterapii – wzmocnienie wiary w siebie, wypracowanie właściwych reakcji i sposobu postrzegania siebie.
Objawy zaniżonej samooceny – czy jestem wart więcej?
Po czym poznać, czy masz problem ze zbyt niską samooceną? Osoby mające problem z poczuciem własnej wartości zazwyczaj:
• postrzegają się w negatywnym świetle i umniejszają sobie w oczach innych,
• mają zaniżone postrzegania własnych zdolności i umiejętności,
• są bardzo niepewni siebie,
• nie lubią wystąpień publicznych i bycia w centrum uwagi, przejmowania inicjatywy,
• boją się nawet małych zmian, podejmowania decyzji,
• przyrównują siebie do innych – zawsze na swój niekorzyść,
• obwiniaj się o wszystko,
• są nieśmiałe, zależne od innych.
Niskie poczucie własnej wartości może prowadzić do poważniejszych zaburzeń psychicznych. Długotrwały smutek i melancholia, obawy przed nieznanym, lęk przed krytyką , ciągła niepewność potęgowane zazwyczaj niespełnieniem zawodowym – z uwagi na poczucie niekompetencji i obawy przed przejawianiem własnej inicjatywy – prowadzić do stanów depresyjnych i lękowych, wycofania społecznego. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości boją się skarżyć i zgłaszać problemy, stąd często są ofiarami nękania lub przemocy.
Poznanie kluczem do wzmocnienia własnej wartości
Aby zmienić sposób myślenia o samym sobie należy zrozumieć siebie samego – odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania, dotyczące wyznawanych przez siebie wartości, celów i priorytetów życiowych, upodobań, swoich wad i niedoskonałości. Należy przeanalizować swoje mocne i słabe strony. Taka weryfikacja pokaże, w jakim aspekcie powinniśmy się rozwijać, czym możemy się chwalić, co osiągnęliśmy. Pozwoli ponadto przyjrzeć się źródłom krytycznego myślenia o samym sobie, a z pomocą psychologa lub psychoterapeuty, wdrożyć odpowiednie techniki, pozwalające zmienić przekonania o nas samych.
Nad czym pracować, by wzmocnić poczucie własnej wartości?
Poczucie własnej wartości to składowa doświadczeń z całego życia, sposobu ich pojmowania i postrzegania siebie i swojej roli w stosunku do nich. Dwa ostatnie aspekty możliwe są do przepracowania i zmiany – przez ćwiczenia mające na celu wzmocnienie asertywności, docenianie nawet najmniejszych sukcesów i nie umniejszanie swojej roli w sukcesach innych lub grupy, możliwe jest bardziej optymistyczne spojrzenie na swoje umiejętności i zauważenie ich wagi i przydatności nie tylko dla samego siebie, ale także dla innych. Osoba o obniżonym poczuciu własnej wartości przede wszystkim powinna dążyć do samoakceptacji i samodzielności w każdym aspekcie – najlepszą drogą do tego celu jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego psychologa lub psychoterapeuty.
Budowanie poczucia własnej wartości może być procesem długim, wymagającym dużego zaangażowania, jednak niewątpliwie wartym każdego wysiłku. Zdobywając wyższą samoocenę , zdobywamy szansę na poprawę jakości życia, inwestujemy we własne szczęście i sukcesy.
