Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy, w tym także dostarczenie napojów i posiłków profilaktycznych w sytuacjach, gdy warunki pracy wymagają takiego wsparcia. Takie sytuacje mogą mieć miejsce np. w przypadku pracy w warunkach wysokiej temperatury lub w sytuacjach, gdy praca jest szczególnie intensywna i wymagająca. Pracodawca musi także zadbać o to, aby pracownicy mieli dostęp do odpowiedniej odzieży roboczej, która zapewni im bezpieczeństwo i ochronę przed szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy. Dostarczenie napojów, posiłków profilaktycznych i odzieży roboczej to nie tylko obowiązek pracodawcy, ale także element dbałości o zdrowie i dobre samopoczucie pracowników, co wpływa na jakość i efektywność wykonywanej pracy.
Napoje i posiłki profilaktyczne – kiedy przysługują pracownikom?
Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia napojów i posiłków profilaktycznych dla swoich pracowników, chyba że praca wykonywana jest w warunkach szczególnie uciążliwych. W takiej sytuacji, zapewnienie odpowiednich napojów i posiłków profilaktycznych stanowi podstawowy obowiązek pracodawcy.
Warunki szczególnie uciążliwe występują, gdy na stanowisku pracy występuje czynnik, który przekracza średni poziom i obniża zdolność do wykonywania pracy lub wpływa negatywnie na wydajność pracownika. Wówczas pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia dodatkowych świadczeń pracownikowi.
Wykonywanie pracy w wysokich lub niskich temperaturach jest czynnikiem, który może wymagać specjalnych działań pracodawcy wobec swoich pracowników. W przypadku letnich upałów, oprócz dostarczania wody do picia przez cały rok, pracodawca musi zadbać o zapewnienie pracownikom napojów i posiłków profilaktycznych tylko wtedy, gdy praca jest wykonywana w warunkach szczególnie uciążliwych. Napoje i posiłki profilaktyczne są niezbędne w celu rekompensaty negatywnych skutków działania uciążliwych czynników, a także w celu zapewnienia wygody pracy i zdrowia pracowników. Pracodawca powinien również zapewnić odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne podczas przygotowywania i spożywania posiłków i napojów.
Zimne napoje
Pracodawca powinien zapewnić zimne napoje pracownikom, którzy wykonują pracę w następujących warunkach:
- Przy pracach na otwartej przestrzeni, gdy temperatura otoczenia przekracza 25°C.
- Przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, w których wydatek energetyczny wynosi powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.
- Gdy temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
- W warunkach gorącego mikroklimatu, gdy WBGT przekracza 25°C.
Więcej o zasadach i niuansach BHP przeczytasz na pl.vits.co/blog
Posiłki profilaktyczne
Posiłki profilaktyczne powinny spełniać określone normy dotyczące składników odżywczych oraz wartości kalorycznej. Według przepisów, posiłki te powinny zawierać około 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów oraz 15% białek, a ich wartość kaloryczna powinna wynosić około 1000 kcal. Pracodawca nie jest jednak zobowiązany do wydawania gotowych posiłków dla pracowników.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów dotyczącego posiłków i napojów profilaktycznych, pracownikowi można zapewnić możliwość spożycia posiłku w czasie pracy w inny sposób niż poprzez wydanie jednego dania gorącego, np. poprzez przekazanie produktów umożliwiających przygotowanie posiłku we własnym zakresie lub bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania takich produktów lub posiłku. Posiłki profilaktyczne powinny być wydawane w czasie regulaminowych przerw w pracy, po 3-4 godzinach pracy. Szczególnie ważne będzie to w firmie produkcyjnej, aby pracownicy byli efektywni i zdolni do pracy.
Rodzaj i temperatura napojów profilaktycznych powinny być dostosowane do warunków i potrzeb fizjologicznych pracowników. Pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje profilaktyczne w ilości wystarczającej dla wszystkich pracowników i dostępne w ciągu całej zmiany roboczej. Przepisy stanowią, że pracownicy nie otrzymują ekwiwalentu pieniężnego za posiłki i napoje profilaktyczne, ponieważ obowiązek zapewnienia tych produktów ma na celu zadbanie o regenerację organizmu po pracy w warunkach szczególnie uciążliwych.
