Dotarło do nas ważne opracowanie zatytułowane: Studium przypadku – „Modele funkcjonowania zakładów przyrodoleczniczych w Polsce na przykładzie wybranych uzdrowisk”, które bez ryzyka można potraktować jako polemikę ze Studium wykonalności dla projektu: „Budowa zakładu przyrodoleczniczego wraz z rozbudową promenady zdrojowej w Uzdrowisku Gołdap”, wykonanym w 2017 roku.
Studium wykonalności, które można, również bez ryzyka, nazwać „studium nieodpowiedzialności” poprzedniej ekipy i jednocześnie potraktować jako symbol zarządzania gminą przed 2024 rokiem. Bardzo dobrze, że obecna analiza powstała, ponieważ widzimy, że niektóre dane do „Studium wykonalności…” wzięte zostały po prostu z… kosmosu.
Wspomniano o tym dokumencie podczas niedawnego wspólnego posiedzenia komisji Rady Miejskiej, ale wtedy nie był oficjalnie udostępniony na BIP.
„Studium przypadku…” w całości załączamy w pliku pdf i cytujemy podsumowanie. Dołączamy też niżej interpelację radnego Zbigniewa Mieruńskiego z 2019 r. i odpowiedź na zawarte w niej pytania.,
Podsumowanie
W ostatnim rozdziale autorzy niniejszego opracowania postanowili podzielić się wnioskami, powstałymi w wyniku czynności badawczych oraz podjąć próbę odnalezienia odpowiedzi na pytanie w jakiej formie prawnej i w jaki sposób powinien funkcjonować wybudowany i otwarty Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi? W wyniku przeprowadzonych badań należy podkreślić, że odpowiedź na pytanie w jaki sposób i w jakiej formie prawnej powinien funkcjonować Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi jest niezmiernie trudnym, złożonym i wielopłaszczyznowym zagadnieniem. Na etapie prowadzonych badań autorzy nie są w stanie jednoznacznie wskazać, która forma prawna byłaby najlepsza i najbardziej pożądana, ponieważ jedynym dokumentem odnoszącym się do przedmiotowej sprawy jest Studium wykonalności dla projektu: „Budowa zakładu przyrodoleczniczego wraz z rozbudową promenady zdrojowej w Uzdrowisku Gołdap”, który został stworzony w 2017 roku. Zapoznając się z treścią wspomnianego dokumentu nie można znaleźć informacji dotyczącej jaki sposób funkcjonowania i jaką formę prawną planowali inicjatorzy pomysłu powstania tego zakładu.
Autorom niniejszego opracowania trudno odnieść się do wizji i koncepcji, która istniała w okresie tworzenia „Studium wykonalności… „. Ponad wszelką wątpliwość należy podkreślić, że w 2017 roku badanie otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji wyglądało inaczej niż dzisiaj. Założono wówczas, że w ciągu roku Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi odwiedzi 55 125 osób. Nie byłoby może niczego dziwnego w takim założeniu, gdyby nie fakt, że w 2023 roku wszystkie zakłady przyrodolecznicze w Polsce odwiedziło 34 700 osób (Źródło danych GUS). Autorom opracowania ciężko jest polemizować z danymi opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny.
Czytając założenia zawarte w „Studium wykonalności… ” można odnieść wrażenie, że założenia w nim przedstawione nie odnoszą się do obiektu przeznaczonego do celów leczniczo-uzdrowiskowych, ale do obiektów rekreacyjnych, takich jak pływalnie, baseny lub parki wodne. Powyższe stwierdzenie wynika wprost z dokumentów poddanych badaniu. Analiza finansowa projektu opierała się na założeniu, że Uzdrowisko Gołdap odwiedza rocznie 50 OOO osób. Wartość ta jest wskazana jako dane wejściowe do procesu. Nie można jednak znaleźć żadnych obiektywnych dowodów potwierdzających taki stan rzeczy z kilku powodów. Brak jest jakichkolwiek narzędzi pomiarowych, umożliwiających szacunkowe określenie rzeczywistej liczby odwiedzających Uzdrowisko Gołdap, a zwłaszcza obiekty infrastruktury uzdrowiskowej takich jak „Zdrój pijalnia wód mineralnych i leczniczych” i „Mazurskie tężnie solankowe”. Bazując na faktach należy odnieść się do liczby osób odwiedzających „Sanatorium Wital”, których w 2023 roku było 5 800 osób. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że osób korzystających ze wszystkich usług leczniczo-uzdrowiskowych w całej Polsce było 903 800 osób, z których jedynie 34 700 skorzystało z usług wszystkich otwartych zakładów przyrodoleczniczych w Polsce, których na koniec 2023 roku było 21.
Na podstawie powyższych danych można przyjąć założenie, że z usług oferowanych przez zakłady przyrodolecznicze w Polsce korzysta jedynie w przybliżeniu 3,84% kuracjuszy (34 700: 903 800 = 0,3839 x 100 = 3,839%). Wobec powyższego, opierając się na powyższych danych można przyjąć założenie, że z usług Zakładu Przyrodoleczniczego w Gołdapi skorzysta 3,84% osób, będących zainteresowanych w ogóle usługą leczniczo-uzdrowiskową. Aby osiągnąć liczbę 55 125 osób odwiedzających rocznie Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi, kuracjuszy odwiedzających Uzdrowisko Gołdap powinno być w przybliżeniu 1 435 547 osób (55 125 : 3,84%= 1 435 546,875), co jest raczej mało prawdopodobnym scenariuszem.
Autorzy opracowania po przeprowadzeniu badań oraz po przeanalizowaniu całego obszaru i rynku usług leczniczo-uzdrowiskowych stwierdzają, że zakłady przyrodolecznicze są jednym z wielu elementów tworzących infrastrukturę uzdrowiskową. Ponad wszelką wątpliwość należy jednak zaznaczyć, że tego typu obiekty nie są najważniejszym ogniwem infrastrukturalnym. Ponadto należy zwrócić uwagę, że aby można było mówić o efektywnym wykorzystaniu takich obiektów niezbędne jest stworzenie odpowiedniej bazy noclegowej. Powołując się na dane GUS ponad 90% z liczby 903 800 osób korzystających z usług leczniczo-uzdrowiskowych to kuracjusze stacjonarni. Wobec powyższych danych, zachodzą olbrzymie wątpliwości co do rzetelności założeń zawartych w analizach finansowych i ekonomicznych z 2017 roku oraz jej aktualizacji z bieżącego roku.
Autorzy niniejszego opracowania udowadniają empirycznie, że wartość potencjalnych przyszłych przychodów generowanych przez Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi jest nierealistyczna, ponieważ opiera się na założeniu, że z liczby 55 125 osób, które odwiedzą obiekty infrastruktury uzdrowiskowej, aż 40 581 z nich, będzie klientem Zakładu Przyrodoleczniczego w Gołdapi, zostawiając co najmniej kwotę ok 50 zł za osobę. Takie wnioski płyną bezpośrednio z kalkulacji przychodów zawartych w aktualizacji Analizy finansowej i ekonomicznej i nie budziłyby większych wątpliwości, gdyby nie fakt, że zakład przyrodoleczniczy jest obiektem o przeznaczeniu i wykorzystaniu stricte medycznym, zgodnie z ustawowymi wymogami. Ewentualna działalność rekreacyjna bez uprzedniego badania lekarskiego i uzyskanie skierowania będzie praktycznie niemożliwa.
Korzystając z wyników badań należy zaznaczyć, że w Spółkach realizujących usługę leczniczo-uzdrowiskową przychody generowane z działalności zpl-ów oscylują tylko na poziomie od 3,5% do 5% całkowitych przychodów. Żaden z tych podmiotów nie jest w stanie funkcjonować, realizując tylko tę usługę, bez pozostałych rodzajów działalności produkcyjno-sprzedażowych.
Autorzy niniejszego opracowania zdają sobie sprawę, że zaprezentowane wyniki mogą szokować oraz budzić skrajne emocje. Jednakże należy podkreślić, że wyniki badań są dowodem empirycznym zgodnym z metodologią badań naukowych znajdujących się w dziedzinie nauk społecznych, w naukach o zarządzaniu i jakości.
Aby odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób i w jakiej formie prawnej powinien funkcjonować wybudowany i otwarty Zakład Przyrodoleczniczy w Gołdapi autorzy opracowania uważają, że najlepszym rozwiązaniem jest pozyskanie zewnętrznego operatora, posiadającego doświadczenie w przedmiotowej branży, posiadającego odpowiednie zasoby w postaci kapitału ludzkiego oraz dysponującego budżetem inwestycyjnym, umożliwiającym wybudowanie odpowiedniej bazy noclegowej.
Autorzy niniejszego opracowania bazując na wynikach badań uważają, że gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, w przyszłości nie powinna być bezpośrednim inwestorem w zakresie realizowania takich projektów. Głównym zadaniem gminy powinno być tworzenie odpowiednich warunków inwestycyjnych oraz skuteczne poszukiwanie podmiotów komercyjnych, które posiadają wszelkie niezbędne zasoby do realizacji tego typu inwestycji.
Gmina mogłaby również występować jako inwestor pośredni, zakładając spółkę kapitałową lub korzystając z innego podmiotu posiadającego osobowość prawną. Tego typu działanie pozwoliłoby w przyszłości zminimalizować ryzyko wystąpienia błędów już na etapie mało realistycznych założe11 w wizjonerskich koncepcjach. Ponadto takie działanie ponad wszelką wątpliwość umożliwiłoby stworzenie odpowiednich warunków odpowiedzialności dyscyplinarnej, materialnej i karnej za nieprawidłowe działania lub zaniechania na każdym etapie prac.
Autorzy opracowania podkreślają, że powyższe wnioski można było powziąć badając obszar usług leczniczo-uzdrowiskowych w kontekście funkcjonowania zakładów przyrodoleczniczych świadczących swoje usługi zgodnie z ustawowym przeznaczeniem o działalności leczniczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie warunków i trybu uzyskiwania zezwolenia na prowadzenie działalności leczniczej w zakresie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń zdrowotnych w zakładzie przyrodoleczniczym. Dla zobrazowania wszystkich obszarów badawczych autorzy opracowania postanowili zamieścić w formie tabelarycznej najważniejsze informacje o badanych podmiotach.
Najistotniejsze informacje zostały przedstawione w tabeli nr 3.
(Wytłuszczeń fragmentów tekstu dokonała redakcja)
Interpelacja z 2019 roku i odpowiedź:
