Czym jest zachowek? Co warto o nim wiedzieć? Komu przysługuje prawo do zachowku? Poniżej znajdziesz garść podstawowych informacji na ten temat!
Zachowek – co to?
Kiedy mówimy o dziedziczeniu ustawowym?
Czym jest substrat zachowku?
Zachowek – co to?
Ujmując to najbardziej obrazowo, zachowek to instytucja prawa spadkowego, która dotyczy dziedziczenia po zmarłej osobie. Zachowek jest to część spadku, którą z ustawy przysługuje określonym spadkobiercom, nawet jeśli w testamencie zmarłego nie zostali uwzględnieni lub otrzymali mniejszą część majątku. Zachowek ma na celu zabezpieczenie pewnych praw spadkobierców, zwłaszcza dzieci, w sytuacji, gdyby zostały pominięte lub otrzymały niewystarczającą część majątku w testamencie. W Polskim prawie, przysługujący zachowek zazwyczaj wynosi połowę tego, co dana osoba otrzymałaby jako spadkobierca ustawowy. Warto jednak zaznaczyć, że istnieją określone przypadki, w których prawo do zachowku może zostać ograniczone lub wyłączone, na przykład w przypadku utraty praw rodzicielskich.
Przy ustalaniu wartości zachowku oblicza się tzw. substrat zachowku, który jest równoznaczny z czystą wartością spadku oraz dodatkowo z wartością darowizn, które finalnie podlegają doliczeniu. Trzeba też mieć na uwadze, że podczas określenia udziału spadkowego, który stanowi podstawę do obliczania zachowku bierze się także pod uwagę spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy odrzucili spadek.
Kiedy mówimy o dziedziczeniu ustawowym?
Możliwością skłaniającą do ubiegania się o otrzymanie zachowku jest np. sytuacja, w której ktoś nie otrzymał należnej części majątku od spadkodawcy. Dotyczy to zarówno darowizny jak i dziedziczenia. Trzeba przy tym pamiętać, że w przypadku dziedziczenia ustawowego obowiązuje inny sposób wyliczenia zachowku.
Prawo do zachowku wyraża się w możliwości wystąpienia przeciwko spadkobiercy o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku lub też jego uzupełnienia. W przypadku chęci ubiegania się o uzyskanie zapłaty zachowku jest na to przewidziane maksymalnie 5 lat od daty, w której ogłoszono testament.
Co istotne, przygotowanie pisma do osoby, która jest zobowiązana do zapłaty zachowku nie powoduje przerwania biegu terminu dotyczącego przedawnienia. Jeśli oczekujesz pomocy z tytułu zachowku i szukasz pomocy prawnej w zakresie zaspokojenia roszczenia w tym zakresie, zapoznaj się z informacjami zawartymi pod adresem: https://prawny.org.pl/2023/01/03/zachowek-co-to-jest-komu-przysluguje-i-jak-go-obliczyc/.
Czym jest substrat zachowku?
Substrat zachowku to część majątku spadkowego, od której oblicza się wartość zachowku. W kontekście prawa spadkowego substrat zachowku stanowi pewne składniki majątku, które są podstawą do ustalenia, ile konkretnemu spadkobiercy przysługuje w formie zachowku. Podczas ustalania udziału spadkowego, który stanowi podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się również tzw. spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy odrzucili spadek.
W przypadku polskiego prawa spadkowego, substrat zachowku obejmuje m.in.: majątek netto spadkodawcy. Jest to wartość majątku, po odjęciu zobowiązań spadkodawcy. W skład majątku netto wchodzą różne składniki, takie jak np. nieruchomości, ruchomości, środki finansowe, a także długi, zobowiązania. Kolejny przykład obejmuje darowizny i zapisy windykacyjne, które spadkodawca przekazał jeszcze za życia, mogą być wliczane do substratu zachowku.
Wartości te są następnie wykorzystywane do obliczenia udziału, który przysługuje danemu spadkobiercy w postaci zachowku. Zachowek to część spadku, którą z ustawy przysługuje spadkobiercom z określonej grupy, nawet jeśli zostali pominięci w testamencie lub otrzymali mniej niż przysługiwałoby im zgodnie z ustawowym dziedziczeniem.
