Rola diety w żywieniu – charakterystyka podstawowych makroelementów

Prawidłowa dieta pełni bardzo ważną rolę w naszym życiu. Dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a co za tym idzie, umożliwia prawidłowe rozwijania się i funkcjonowanie. Dlatego jest istotne, by przywiązywać wagę do tego co, ile i jak jemy.

Minerały na przedzie

Konieczne dla zachowanie prawidłowej gospodarki organizmu są składniki mineralne, czyli niezbędne do życia człowieka związki, które zapewniają odpowiednie funkcjonowanie organizmu. Składnikami mineralnymi organizmów zwierzęcych i roślinnych nazywa się te elementy, które po spaleniu pozostają w postaci popiołu. Stanowią one około 4% masy ciała, a ich dostarczenie często jest w trakcie diety niedoceniane. Na podaną ilość składa się 46 składników, spośród których aż 30 uznaje się za niezbędne do życia. Ludzki organizm nie ma zdolności wytwarzania składników mineralnych, dlatego przyjmuje się je prawie wyłącznie z pożywieniem.

Ze względu na zapotrzebowanie organizmu, składniki mineralne dzielimy na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy (pierwiastki śladowe). Makroelementy są to pierwiastki, na które nasze dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 [mg]. Natomiast zapotrzebowanie dzienne na mikroelementy nie wynosi więcej niż 100 [mg].

Do podstawowych makroelementów (makroskładników) należą:

⦁ Wapń – wchodzi w skład materiału budulcowego szkliwa i kości. Cały czas podlega przemianom, które polegają na wbudowywaniu go do kości i szkliwa oraz resorpcji. Pełni ważną rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych, mechanizmie skurczu mięśni, przepuszczalności błon komórkowych, w regulacji procesu krzepnięcia krwi, a także w regulacji rytmu serca oraz wchłaniania witaminy B12. Wpływa również na kontrolę ciśnienia tętniczego. Właściwe stężenie wapnia obniża ryzyko wystąpienia chorób serca, udarów, raka jelita grubego oraz kamieni nerkowych. Wapń wchodzi w skład wielu enzymów.

⦁ Chlor – jest głównym składnikiem wydalin i wydzielin. Wchodzi także w skład soków trawiennych w przewodzie pokarmowym (sok żołądkowy i ślina) oraz uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej w organizmie, jak i równowagi kwasowo-zasadowej.

⦁ Magnez – bierze udział w budowie zębów i kości, ma także udział w procesie widzenia. Spełnia istotną rolę w przekazywaniu informacji pomiędzy mięśniami i nerwami, bierze udział w przemianie materii, w syntezie kwasów nukleinowych i białka, a także w tak istotnych czynnościach jak krzepnięcie krwi. Jest również aktywatorem niektórych enzymów. Magnez spełnia regulacyjną rolę w kontroli ciśnienia krwi, przez to wpływa na nadciśnienie. Niedobór magnezu może stać się czynnikiem ryzyka, jeśli chodzi o występowanie chorób układu krążenia oraz miażdżycy.

⦁ Fosfor – jest składnikiem między innymi kości i zębów. Znajdziemy go również w kwasach nukleinowych, lecytynie czy błonach komórkowych, a nawet we krwi. Bierze udział w utrzymaniu prawidłowego stanu zębów i kości oraz ich budowie, a także w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. Fosfor odgrywa bardzo duża rolę w procesach katabolicznych i anabolicznych, jest również obecny przy spalaniu glukozy.

⦁ Potas – odpowiada za szeroko pojętą gospodarkę wodną organizmu. Jest mocno powiązany z sodem. Jest głównym kationem płynu wewnątrzkomórkowego i składnikiem enzymów. Występuje w sokach trawiennych. Potas zapewnia też odpowiednie funkcjonowanie mięśni i nerwów. Co ważne, bierze udział w procesie obniżania ciśnienia krwi, co bezpośrednio przyczynia się do zapobiegania wielu chorobom krążenia. Jest również niezbędny dla utrzymania zdrowych kości. Sprzyja prawidłowemu wykorzystania wapnia oraz zmniejsza jego straty z moczem.

⦁ Sód jest podstawowym składnikiem płynów ustrojowych (krew, chłonka, soki trawienne, płyn śródtkankowy). Pozwala na zachowanie bilansu wodnego w organizmie oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mięśni i nerwów, jest również składnikiem enzymów. Występując w nadmiarze, wiąże wodę w organizmie, co prowadzi do nadciśnienia, obrzęków, a nawet przewodnienia. W wyjątkowych przypadkach zdarza się, że u człowieka może wystąpić niedobór sodu. Takim przykładem są maratończycy, którzy tracą ten pierwiastek wraz z potem oraz te osoby, które nadużywają środków odwadniających lub przeczyszczających.

Prawidłowe działanie organizmu ludzkiego jest uwarunkowane sprawną współpracą wszystkich składników. Bez makroelementów przebieg wielu ważnych dla życia reakcji nie byłby możliwy.

Artykuł powstał przy współpracy z portalem City Fit: http://cityfit.pl/


Porady

Powiązane artykuły