O ile pierwsza edycja wystawy „Gołdap – ludzie i miejsca” skupiała się głownie na życiu Gołdapi w okresie od 1945 do 1989 roku to druga (której otwarcie odbyło się w niedzielę) obrazuje okres od 1989 roku do przełomu tysiącleci.
Wystawę treściowo i graficznie opracował Mirosław Słapik przy współpracy z Wiolettą Anuszkiewicz i Zbigniewem Mieruńskim. Oni też są organizatorami, reprezentując Gołdapski Fundusz Lokalny. Przy organizowaniu wystawy współpracował również Jarosław Walc.
Fot. Wioletta Anuszkiewicz
Wprowadzenie do wystawy
Przed kilkoma miesiącami na dwudziestu planszach zaprezentowaliśmy około 140 zdjęć w ramach wystawy „Gołdap – ludzie i miejsca”. Wtedy większość fotografii dotyczyła życia w naszym mieście w latach 1945 – 1989. Istotnym kontekstem była zmieniająca się w tamtych latach zabudowa Gołdapi.
Jednak nie mniej interesujące mogą być zmiany, jakie miały miejsce w Gołdapi już po roku 1989. Pierwsze lata po reformie systemowej w naszym kraju stawiały wiele znaków zapytania. Jednym z najważniejszych symptomów przemian były pierwsze demokratyczne wybory samorządowe i pytanie – jak sobie samorządy poradzą w nowej sytuacji? Mimo to rady gminne i miejskie okazały się jednym z najważniejszych czynników tworzenia młodej, polskiej demokracji, zwłaszcza demokracji lokalnej. Kilka zdjęć przypomina radnych Rady Miejskiej Gołdapi z lat dziewięćdziesiątych.
Ta dekada charakteryzowała się nie tylko rozmaitymi pomysłami na lokalne biznesy, ale i częstymi zmianami szyldów. Wolność słowa przyczyniła się w dużej mierze do rozkwitu ciekawych inicjatyw kulturalnych, wśród których można wymienić choćby „Przystanek Gołdap” i „Kartaczewo”. Na przełomie lat dziewięćdziesiątych i kolejnego stulecia w Gołdapi gościły samorządy z całego kraju w ramach „Biesiad Samorządowych”. Zaczęły powstawać nowe stowarzyszenia – niektóre działają do dziś, inne zostały tylko na papierze. Warte przypomnienia są inicjatywy prywatne i jednym z przykładów może być festyn rybacki organizowany na półwyspie w hodowli dzikich zwierząt państwa Rudziewiczów, nazwanej „Bezkrwawym safari”.
Wydarzeniem już nieco zapominanym, ale wartym przypomnienia, była walka kilku gołdapian z ekspansją amerykańskich chlewni wielkoprzemysłowych. Batalia okazała się skuteczna.
Rok 1989 to także bezpowrotny koniec działalności wielu instytucji i organizacji. Nie można tego powiedzieć o placówkach oświatowych, które swoje korzenie mają w poprzednich dekadach. W latach dziewięćdziesiątych kilka z nich obchodziło swoje okrągłe rocznice co zostało uwiecznione na kilku fotografiach. Przetrwały też niektóre ważne imprezy sportowe, przede wszystkim, narciarski „Bieg Jaćwingów” i „Biegi Zwycięstwa”. Wśród imprez kulturalnych swoją kontynuację miały między innymi „Spotkania z Tańcem”.
Nadchodzące, nowe tysiąclecie przynosiło kolejne zmiany, także w zakresie szeroko pojętej infrastruktury. Piękna Góra stawała się ważnym ośrodkiem narciarskim, a Gołdap jedynym do dziś uzdrowiskiem w regionie. Powstały – przejście graniczne, podstrefa SSSE, dzielnica uzdrowiskowa, obwodnica i zalew. Wyraźnie zaczęła się rozwijać turystyka i Gołdap jako jedna z pierwszych gmin w Polsce opracowała logo turystyczne wraz z katalogiem znaku i hasłem „Kraina łowców przygód”. W Puszczy Rominckiej utworzono pierwsze ścieżki edukacyjne oraz szlaki rowerowe. Powstał Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej.
Rozwijała się też tak zwana kultura wysoka, gdyż bez ryzyka można powiedzieć, że Gołdap stała się jednym z najprężniejszych ośrodków literackich w regionie. To tu przez jedenaście lat miały miejsce, zainicjowane przez Mirosława Słapika i Zbigniewa Fałtynowicza, ogólnopolskie spotkania poetyckie Jesienne Dni Literatury „Ocalenie przez Poezję”. Wysokim poziomem wykazują się do tej pory fotograficy z grupy prowadzonej przez Jarosława J. Jasińskiego oraz młodzi muzycy kierowani przez Roberta Magielnickiego i Krzysztofa Szczerbowskiego. To Robert Magielnicki zainicjował cykl charytatywnych „Koncertów Świąteczno-Noworocznych” – imprezę, która obudziła niejako zdolności estradowe u niemałej grupy gołdapian z różnych środowisk, łącznie z urzędnikami, księżmi i służbami mundurowymi.
Jednym z priorytetów stały się kontakty międzynarodowe. Ewenementem w skali nie tylko ogólnopolskiej stała się cykliczna wymiana młodzieży Gołdapi, izraelskiego Givat Shmuel i niemieckiego Stade.
Możliwość pozyskiwania unijnych grantów sprzyjała budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, choćby poprzez szkolenia i wymianę doświadczeń. Z inicjatywy Zbigniewa Mieruńskiego i Mirosława Słapika przy Fundacji Rozwoju Regionu Gołdap powstał, działający do dziś, fundusz stypendialny. Ważną rolę w koordynowaniu działań i rozwoju organizacji pozarządowych pełni Gołdapski Fundusz Lokalny, który jest jednocześnie grantodawcą.
Przykładów inicjatyw oraz zmian w wyglądzie Gołdapi jest wiele i nie sposób je wszystkie wymienić na dwunastu planszach. Będzie to zatem „mozaika” fotograficzna i nieliczne przykłady w zestawieniu z tym co wydarzyło się w naszym mieście od 1989 roku.
